Ludwik Świtalski
(1887-1969), Książ

Urodził się 23 lipca 1887 roku w Książu jako syn Michała i Anny z d. Opalińska. W 1901 roku ukończył szkołę powszechną w Książu i zaczął się uczyć zawodu piekarza, najpierw w Książu, a następnie w małym miasteczku w Westfalii. Tam też nabył uprawnienia mistrzowskie jako piekarz i cukiernik. W 1915 roku został powołany do armii niemieckiej i walczył na frontach I wojny światowej do końca 1918 roku. Po demobilizacji wrócił do Książa.

Powstanie wielkopolskie
Pod koniec grudnia 1918 roku wstąpił do Straży Ludowej w Książu. Brał udział w wyprawie ksiąskiego oddziału SL do Śremu, w nocy 30 grudnia 1918 roku na rozbrajanie niemieckiego garnizonu. Po powrocie następnego dnia uczestniczył w przejmowaniu władzy w Książu. Był w drużynie, która rozbroiła niemieckiego żandarma Klischa [Klitscha?]. 6 stycznia 1919 roku wstąpił na ochotnika do 2 kompanii batalionu śremskiego i tydzień później wyruszył ze swoją formacją na front pod Leszno. Walczył m.in. pod Kąkolewem, Pawłowicami i Robczyskiem. Jako żołnierz Grupy Leszno został wcielony do 6 PSWlkp. 30 kwietnia 1919 roku ze względu na zły stan zdrowia (zaszłości związane z I wojną światową) został zwolniony z wojska.

Za zarobione w Westfalii pieniądze kupił kamienice w Książu, w której urządził piekarnię wraz ze sklepem. Ożenił się w 1921 roku w Borku z Marianną Kortz i do 1934 roku pracował wraz z żoną i wspólnikiem jako piekarz-cukiernik. W roku 1934 ciężko zachorował i nie mógł już pracować. Jego wspólnik źle zarządzał majątkiem i aby ratować to, co jeszcze zostało Ludwik sprzedał w 1936 roku kamienicę w Książu i przeniósł się z rodziną do Środy. Tam kupił kamienicę przy obecnej ulicy ks. Kegla 8 i zamieszkał w niej do końca życia. Po wkroczeniu wojsk niemieckich do miasta, został zmuszony do zamieszkania w dwóch pokoikach w swojej kamienicy. Pracował jako cieśla u okolicznych mieszkańców pochodzenia niemieckiego. Często chorował i nie mógł w związku z tym podjąć stałej pracy po wojnie. Zajmował się hodowlą trzody chlewnej i uprawą ogrodu. Zmarł 15 września 1969 roku w Środzie Wielkopolskiej i tam został pochowany.

Odznaczenia:
Odznaka Pamiątkowa Wojsk Wielkopolskich
Wielkopolski Krzyż Powstańczy - uchw. RP 07.30-0.950 z dnia 1964-07-30

ŹRÓDŁA:
Archiwa rodzinne
Dokumenty Kazimierza Wawrzyniaka, dowódcy plutonu w 2 kompanii batalionu śremskiego
Centralne Archiwum Wojskowe via WTG Gniazdo
Wspomnienia Józefa Jackowiaka

Nowa odsłona KOLEKCJI Wirtualnej Izby Regionalnej Gminy Książ Wielkopolski oraz nowa kolekcja Powstańcy Wielkopolscy Ziemi Ksiąskiej powstały przy finansowym wsparciu Starostwa Powiatowego w Śremie wysiłkiem redaktorów WIR - członków Stowarzyszenia Nasza Gmina.
Nad przebudową całej WIR w zgodzie z nową technologią pracujemy.

gir@ffe