Maksymilian Cygalski
(1900-1939), Zawory

Urodził się 17 września 1900 roku w Zaworach jako syn Tomasza i Antoniny z d. Guenther. Po ukończeniu szkoły powszechnej uczył się w szkole ogrodniczej w Berlinie. 1 października 1918 roku otrzymał powołanie do armii niemieckiej i został wcielony do pułku we Frankfurcie.

Powstanie wielkopolskie i wojna 1919-1921
W grudniu 1918 roku uciekł z wojska i przyłączył się w Poznaniu do powstania. W roku 1919 otrzymał przydział do wojsk łączności w Cytadeli Poznańskiej. Po kursie alfabetu Morse-a został wcielony do 2 Batalionu Telegrafistów Wielkopolskich przy 14 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty. Brał udział w walkach na wschodzie do sierpnia 1920, kiedy to z powodu dyzenterii został wycofany z frontu.

W grudniu 1920 otrzymał skierowanie na kurs juzistów (obsługa dalekopisów) w Poznaniu, po którego ukończeniu w czerwcu 1921 zgłosił się ochotniczo do Naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych Górnego Śląska. Brał udział w powstaniu śląskim od 6 czerwca do 7 lipca 1921 roku. Następnie przez dwa miesiące pracował w Sztabie Głównym w Warszawie jako juzista. Po uzupełnieniu wykształcenia wstąpił 1 października 1921 roku do służby pocztowo-telegraficznej w Poznaniu. W roku 1927 został służbowo przeniesiony do Gdańska, do Urzędu Pocztowo-Telegraficznego Gdańsk nr 1, gdzie był kierownikiem do 31 sierpnia 1939 roku. Brał udział w obronie Poczty Polskiej w Gdańsku 1 września 1939 roku. Po kapitulacji o godzinie 19, kiedy Niemcy zalali piwnice Poczty benzyną i podpalili, był w grupie aresztowanych, którym pozwolono wyjść z budynku żywym. Wkrótce odbył się proces pocztowców. Wszystkich skazano na śmierć wyrokiem sądu polowego grupy gen. Friedricha Georga Eberhardta. Został rozstrzelany wraz z innymi prawdopodobnie 5 października 1939 roku na Zaspie. W roku 1971 został pośmiertnie odznaczony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wychodźstwie Augusta Zalewskiego Orderem Wojennym Virtuti Militari V klasy. W 1991 roku odbyła się ekshumacja zamordowanych pocztowców. Ich prochy pochowano 4 kwietnia 1992 we wspólnej mogile 38 obrońców Poczty Polskiej na cmentarzu na Zaspie. W roku 1999 nadano mu honorowe obywatelstwo miasta Gdańska.

Odznaczenia:
Order Virtuti Militari V klasy - pośmiertnie, 1971

ŹRÓDŁA:
Archiwum Państwowe w Poznaniu
gedanopedia.pl

Nowa odsłona KOLEKCJI Wirtualnej Izby Regionalnej Gminy Książ Wielkopolski oraz nowa kolekcja Powstańcy Wielkopolscy Ziemi Ksiąskiej powstały przy finansowym wsparciu Starostwa Powiatowego w Śremie wysiłkiem redaktorów WIR - członków Stowarzyszenia Nasza Gmina.
Nad przebudową całej WIR w zgodzie z nową technologią pracujemy.

gir@ffe