Andrzej Krajewski
(1891-1982), Chwałkowo Kościelne
Urodził się 26 października 1891 roku w Chwałkowie jako syn gospodarza Stanisława Krajewskiego i Anny (Katarzyny?) z d. Ignaszak. Ukończył szkołę powszechną w Chwałkowie, a następnie uczył się w Śremie zawodu kupieckiego. Należał do Towarzystwa Gimnastycznego ?Sokół? w Śremie. W latach 1911-1913 powołany do armii niemieckiej służył w 166 PP. W 1914 zmobilizowany, walczył na frontach wschodnim i zachodnim, m. i. pod Arras i Verdun. Został ranny w bitwie nad Marną. Dosłużył się stopnia sierżanta. W 1918 roku ożenił się z mieszkanką miasta Grabów nad Prosną w powiecie ostrzeszowskim na terenie Wielkopolski, krawcową Anną Krzemieniecką, i tam osiadł.
Powstanie wielkopolskie
15 listopada 1918 roku został komendantem Straży Ludowej w Grabowie, a po wybuchu powstania objął funkcję szefa kompanii grabowskiej (równocześnie zachował funkcję dowódcy plutonu grabowskiego tej kompanii), z która odbył cały szlak bojowy batalionu ostrzeszowskiego włączonego w struktury 12 PSWlkp (później 70 PP). Ze swoją kompanią walczył na odcinku frontu pod Kępnem, biorąc udział w bitwach w Torzeńcu, Teklinowie, Mikorzewie i Turzu. Został zwolniony z wojska w 1920 roku.
Po powstaniu pracował w Grabowie jako kupiec branży tekstylnej. Działał w Związku Powstańców Wielkopolskich. W końcu sierpnia 1939 został powołany do komisji skupu koni nr 3 w Koninie.
W kampanii wrześniowej 1939 roku po rozbiciu grupy pod Łęczycą wrócił do Grabowa. 2 listopada 1939 roku został wysiedlony przez Niemców i ostatecznie zamieszkał wraz z rodziną w Marszałkach. Pracował w cegielni w Doruchowie. Zaangażowany w konspirację niepodległościową 23 października 1943 roku uniknął aresztowania. W zamian Gestapo uwięziło jego żonę (wkrótce zwolnioną) i syna, który później zginął w obozie koncentracyjnym w Mauthausen. Początkowo ukrywał się w Marszałkach, a następnie został potajemnie przewieziony do Chorzowa, gdzie ukrywał się do końca wojny. W 1945 roku wrócił do Grabowa. Podjął pracę w Spółdzielni "Samopomoc Chłopska" i jako magazynier w miejscowej tuczarni drobiu, gdzie pracował do emerytury, na którą przeszedł w 1958 roku. W latach 50. był szykanowany przez władzę ludową. Z czasem stanął na czele koła ZBoWiD w Grabowie, którym kierował do 1977 roku. Zawsze podkreślał swoje zaangażowanie w powstaniu wielkopolskim. Pełnił też funkcję naczelnika Ochotniczej Straży Pożarnej w Grabowie. Zmarł w Grabowie 10 listopada 1982 i został pochowany na miejscowym cmentarzu parafialnym.
ODZNACZENIA:
Złoty Krzyż Zasługi
Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
Wielkopolski Krzyż Powstańczy - uchw. RP 12.28-0.977 z dnia 1957-12-28
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
ŹRÓDŁA:
Archiwa rodzinne
Akta ZBoWiD Koło Ostrzeszów