Jan (Jonasz) Grześkowiak
(1887-1969), Kołacin

Urodził się 6 lipca 1887 roku w Kołacinie jako syn Józefa i Franciszki z d. Roszyk. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Kołacinie pracował w gospodarstwie rolnym rodziców. Ożenił się z Anną Pieprzyk, lecz żona wkrótce zmarła. W październiku 1909 roku został powołany do zasadniczej służby wojskowej w armii niemieckiej. Służył w piechocie w Magdeburgu. Zwolniony do rezerwy w grudniu 1911 roku wrócił do pracy na roli w rodzinnym gospodarstwie. Do jesieni 1914 roku kilkakrotnie był wzywany do macierzystej jednostki wojskowej na ćwiczenia, a po wybuchu I wojny światowej został ponownie wcielony do regularnej armii niemieckiej. Walczył na froncie francuskim, m.in. pod Verdun. Jesienią 1916 roku został ranny i dwa miesiące przebywał w lazarecie, skąd z powrotem odesłano go na front. Wrócił z wojny w grudniu 1918 roku.

Powstanie wielkopolskie
10 stycznia 1919 roku, wraz z innymi ochotnikami, wstąpił do 3 kompanii dolskiej batalionu śremskiego. Dowódcą kompanii był ppor. Tomasz Paul. Początkowo został wysłany razem z kompanią do Biedruska, do służby wartowniczej przy magazynach. Kompania wróciła do Śremu i 6 lutego 1919 roku wyruszyła na front pod Rawicz. Brał udział w walkach pod Miejską Górką, Stwolnem i Zieloną Wsią. Wcielony podczas walk do 11 PSWlkp Armii Wielkopolskiej nie pozostał długo w wojsku. Otrzymał zwolnienie do cywila 23 kwietnia 1919 roku w Golejewku pod Rawiczem. Odszedł w stopniu szeregowca.

Ożenił się 6 maja 1919 roku w Stwolnie z Agnieszką Małecką i zamieszkał w Rawiczu. Podjął pracę strażnika w tamtejszym więzieniu. Pracował do 1936 roku, kiedy został zwolniony. Podczas okupacji pracował jako robotnik, najpierw w cukrowni w Miejskiej Górce, potem w miejscowych koszarach. Po zakończeniu II wojny światowej podjął pracę robotnika w Lasach Państwowych, później stróża w Dozorze Mienia (?) w Rawiczu. W 1958 roku przeszedł na rentę. Zmarł 18 grudnia 1969 roku w Rawiczu i tam został pochowany. W miejscu jego grobu dzisiaj jest grobowiec rodziny Grześkowiaków.

ŹRÓDŁA:
Archiwa rodzinne
Życiorys napisany własnoręcznie
Akta ZBoWiD Koło Rawicz

Nowa odsłona KOLEKCJI Wirtualnej Izby Regionalnej Gminy Książ Wielkopolski oraz nowa kolekcja Powstańcy Wielkopolscy Ziemi Ksiąskiej powstały przy finansowym wsparciu Starostwa Powiatowego w Śremie wysiłkiem redaktorów WIR - członków Stowarzyszenia Nasza Gmina.
Nad przebudową całej WIR w zgodzie z nową technologią pracujemy.

gir@ffe