Michał Wojtysiak
(1890-1966), Książ

Urodził się 25 września 1890 roku we Włościejewkach jako syn robotnika rolnego Jana Wojtysiaka i Anny z d. Koch. Od 14 roku życia pracował w majątku Książek. W 1912 roku został powołany do armii niemieckiej z przydziałem do 26 PP w Magdeburgu i z tą formacją walczył na froncie zachodnim I wojny światowej. Otrzymał Krzyż Żelazny - niemieckie odznaczenie wojskowe nadawane za męstwo na polu walki. W marcu 1918 roku został ciężko ranny.

Powstanie wielkopolskie
W czasie powstania przebywał jako żołnierz niemiecki (rekonwalescent) w szpitalu w Bydgoszczy. Na mocy porozumienia między rządami Polski i Niemiec Bydgoszcz została wyłączona z zasięgu działań powstańczych. Chodziło o zachowanie przepustowości linii kolejowej, którą oddziały niemieckie wycofywały się z terenów wschodnich. Po zdobyciu przez powstańców Poznania, Bydgoszcz pozostała najważniejszym w Prowincji Poznańskiej ośrodkiem administracji cywilnej oraz garnizonem wojskowym. Prezydent Regencji Bydgoskiej sprawował obowiązki faktycznego prezesa prowincji. Działania wolnościowe polskich mieszkańców miasta zostały wyhamowane, choć potajemnie wspierano walczących powstańców. Dopiero po podpisaniu traktatu wersalskiego, przyznającego Bydgoszcz Polsce, podjęto przygotowania do pokojowego przejęcia miasta [muzeum.bydgoszcz.pl]. Korzystając ze swojego położenia, informował konspiratorów bydgoskich o ruchach wojsk niemieckich i werbował ochotników do powstania wśród ozdrowieńców opuszczających szpital.

W 1920 roku zatrudnił się w urzędzie pocztowym w Książu, gdzie pracował nieprzerwanie do roku 1957, kiedy przeszedł na emeryturę. Podczas okupacji został przydzielony do ekspedycji pocztowej. Dzięki tomu miał możność zniszczenia wielu doniesień na Polaków do żandarmerii niemieckiej, przez co niejednego Polaka uchronił od obozu. Z końcem wojny przejął urząd od niemieckiego kierownika i ocalił centralę telefoniczną, którą ten chciał zniszczyć. Po wyzwoleniu organizował kolegów do naprawy połączeń telefonicznych, aby jak najszybciej odzyskać połączenie z innymi placówkami pocztowymi. Zmarł 26 września 1966 roku w Książu i został pochowany na tamtejszym cmentarzu parafialnym.

Odznaczenia:
Wielkopolski Krzyż Powstańczy - uchw. RP 12.18-0.1054 z dnia 1958-12-18

ŹRÓDŁA:
Akta ZBoWiD Koło Książ, Koło Śrem
Archiwa rodzinne
Centralne Archiwum Wojskowe via WTG Gniazdo

Nowa odsłona KOLEKCJI Wirtualnej Izby Regionalnej Gminy Książ Wielkopolski oraz nowa kolekcja Powstańcy Wielkopolscy Ziemi Ksiąskiej powstały przy finansowym wsparciu Starostwa Powiatowego w Śremie wysiłkiem redaktorów WIR - członków Stowarzyszenia Nasza Gmina.
Nad przebudową całej WIR w zgodzie z nową technologią pracujemy.

gir@ffe