Michał Brzózka
(1897-1970), Chwałkowo Kościelne

Urodził się 26 września 1897 roku w Chwałkowie Kościelnym jako syn Walentego Brzózki i Antoniny z d. Roszyk. W latach 1904-1911 uczęszczał do szkoły powszechnej w Chwałkowie. Został powołany do niemieckiej armii i wysłany na front I wojny światowej. Zdezerterował i uciekł do Francji, gdzie pracował w kopalni. Pod koniec 1918 roku powrócił do rodzinnego Chwałkowa.

Powstanie wielkopolskie i wojna 1919-1921
Wraz z innymi ochotnikami z Chwałkowa 6 stycznia 1919 roku wstąpił do śremskiego batalionu powstańczego. 13 stycznia ze swoją formacją pod dowództwem ppor. Henryka Swinarskiego ruszył na front pod Leszno. Tam został przydzielony do 2 kompanii dowodzonej przez chor. Mariana Trawińskiego. Brał udział w walkach pod Kąkolewem, Robczyskiem i Pawłowicami. Został wcielony do 6 PSWlkp (później 60 PP), tzw. Grupy Leszno. Z końcem lipca 1919 wraz z pułkiem został przeniesiony pod Zbąszyń i brał udział w utarczkach przygranicznych z Niemcami. W grudniu 1919 i styczniu 1920 roku uczestniczył w wyzwalaniu Bydgoszczy i Koronowa, a stamtąd, w marcu 1920 roku został wysłany na front wschodni, na wojnę polsko-bolszewicką.

Po zakończeniu wojny pozostał w wojsku, w 3 PP, który w 1922 roku przeniesiono na stałe do Jarosławia koło Przemyśla. Zdał maturę i w roku 1922, już jako plutonowy, ożenił się w Warszawie z Łucją Adamską, na co otrzymał zezwolenie dowództwa pułku. Z czasem awansował do stopnia kapitana i prowadził zajęcia w Szkole Podchorążych w Przemyślu. Tam zastał go wybuch II wojny światowej. Cała rodzina pod konwojem wojskowym udała się w kierunku Węgier. Michał trafił do obozu jenieckiego w Rumunii. Po zakończeniu wojny wycieńczony pomieszkiwał u siostry Marii, a następnie u siostry Wandy w rodzinnym Chwałkowie. Tu odnalazła go żona. Początkowo zamieszkali w Warszawie, później w Poznaniu, by w końcu trafić do Oławy, gdzie Michał otrzymał domek po rodzinie niemieckiej. Należał do PZPR. Zmarł 24 listopada 1970 roku w Oławie i został pochowany na tamtejszym cmentarzu.

Odznaczenia:
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921
Brązowy Krzyż Zasługi
Krzyż Walecznych 1944
Wielkopolski Krzyż Powstańczy - uchw. RP 12.06-0.956 z dnia 1957-12-06
Odznaka Grunwaldzka
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

ŹRÓDŁA:
Akta ZBoWiD Koło Książ, Koło Śrem
Archiwa rodzinne
Centralne Archiwum Wojskowe via WTG Gniazdo

Nowa odsłona KOLEKCJI Wirtualnej Izby Regionalnej Gminy Książ Wielkopolski oraz nowa kolekcja Powstańcy Wielkopolscy Ziemi Ksiąskiej powstały przy finansowym wsparciu Starostwa Powiatowego w Śremie wysiłkiem redaktorów WIR - członków Stowarzyszenia Nasza Gmina.
Nad przebudową całej WIR w zgodzie z nową technologią pracujemy.

gir@ffe