Wirtualna Izba Regionalna Gminy Książ Wielkopolski

Indeks osób

A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | O | P | R | S | Ś | T | U | W | Z

Antoni Grocholski
ur. 1895 - zm. 1966
powstaniec wielkopolski

Biogram
Urodził się 12stycznia 1895 roku w Kołacinie jako syn Franciszka i Marianny z d. Spychała. Chodził do szkoły powszechnej w Kołacinie. Po ukończeniu nauki pracował w majątku Kołacin. Mając 16 lat wyjechał na zachód do pracy w kopalni węgla. W 1915 roku został wcielony do armii niemieckiej i walczył na froncie francuskim I wojny światowej. Podczas urlopu z wojska, 17 czerwca 1917 roku ożenił się w Mchach z Wiktorią Krajewską. Wrócił do domu w grudniu 1918 roku. Z Francji przywiózł aparat fotograficzny i gramofon na korbkę, którego dźwięki zadziwiały sąsiadów. Słysząc muzykę, powiadali, że to czary u Grocholskich.

Powstanie wielkopolskie i wojna 1919-1921
Od razu po powrocie wstąpił do oddziału Straży Ludowej na odcinku Książ-Mchy. Brał udział w wyprawie oddziału ksiąskiej SL do Śremu na rozbrajanie niemieckiego garnizonu w nocy 30 grudnia 1918 roku. Początkowo pozostał w szeregach Straży Ludowej w Książu. Potem wstąpił do batalionu śremskiego i wyruszył z nim na front pod Rawicz. Po zakończeniu powstania wrócił do domu. Otrzymał powołanie do polskiego wojska 15 maja 1919 roku. Nie ma informacji o jego przydziale ani szlaku bojowym, wiadomo, że został zwolniony do rezerwy 15 kwietnia 1920 roku.

Wrócił do Kołacina i podjął pracę w tamtejszym majątku jako operator lokomobili parowej. Klucz majątków Mchy, do którego należał Kołacin, był już wówczas własnością Mielżyńskich, zarządzany przez Stefana Doerffera, nowoczesny i zmechanizowany. Antoni, ze swoim zmysłem technicznym dobrze się w nim odnalazł i rozwinął. Czytał książki i niemieckie gazety. Nauczył się także fotografować i sam wywoływał zdjęcia. Powszechnie znany jako "złota rączka", opiekował się zegarem na wieży kościoła w Mchach, który kilkakrotnie naprawił. W 1943 roku przenieśli się z żoną do Mchów. Po wyzwoleniu z okupacji hitlerowskiej, w lipcu 1945 roku zamieszkali w Lubięcinie koło Nowej Soli. Być może miało to związek z jego aktywnością polityczną przy tworzeniu lokalnych struktur Polskiej Partii Robotniczej. Później wrócili do Mchów. Zmarł 27 lipca 1966 roku w Mchach i został pochowany na tamtejszym cmentarzu parafialnym.

ODZNACZENIA:
Wielkopolski Krzyż Powstańczy - uchw. RP 12.06-0.960 z dnia 1957-12-06

Źródło: Powstańcy Wielkopolscy Ziemi Ksiąskiej
Autor: Tomasz Jankowski, Katarzyna Gwincińska, Bohdan Kaczmarek

Miejsce: Mchy

Sygnatura: OS-00113

Powiązane zdjęcia i ryciny:

Powiązane dokumenty:
Świadectwo Antoniego Grocholskiego zwolnienia z armii niemieckiej

Powiązane wycinki prasowe:

Powiązane artykuły: