Wirtualna Izba Regionalna Gminy Książ Wielkopolski

Ludzie

mjr Roman Garbarczyk

powstaniec wielkopolski, uhonorowany krzyżem Virtuti Militari
[ur. 1895 - zm. 1964]

Źródło: Kolekcja Bohdana Kaczmarka
Miejsce: Książ [ob. Książ Wielkopolski]

Major Roman Garbarczyk urodził się 16 stycznia 1895 roku w Książu jako syn krawca Antoniego Garbarczyka i Stanisławy z d. Kozłowska. Ukończył szkołę powszechną w Książu i przez siedem lat uczył się w Gimnazjum w Śremie. Tu działał w tajnej uczniowskiej organizacji patriotycznej Towarzystwo Tomasza Zana. W marcu 1915 roku otrzymał powołanie do armii niemieckiej i walczył na frontach I wojny światowej do jej końca. Służył w artylerii jako działonowy, tj. dowódca obsługi działa. W grudniu 1918 roku wrócił do Książa.

Powstanie wielkopolskie i wojna 1919-1921
Przystąpił do konspiracji organizującej zbrojne powstanie. Brał udział w wymarszu na rozbrajanie śremskiego garnizonu w nocy 30 grudnia 1918 roku jako dowódca drużyny. 6 stycznia 1919 roku wstąpił do śremskiego batalionu powstańczego i już 13 stycznia wyruszył z nią na front pod Leszno. Tam otrzymał przydział do 2 kompanii. Był dowódcą odcinka Pawłowice. Walczył w Grupie Leszno do końca powstania i został wcielony do 6 PSWlkp (później 60 PP). W marcu 1919 roku wysłano go do szkoły podoficerskiej w Poznaniu. Przebywał tam do sierpnia 1919 roku, najpierw jako uczeń, potem jako dowódca plutonu. We wrześniu 1919 roku jako dowódca 8 kompanii wrócił do 60 PP, który wtedy stacjonował pod Zbąszyniem i przebył z nim szlak bojowy, przez wyzwalanie Bydgoszczy na front wschodni, na wojnę polsko-bolszewicką. W czerwcu 1920 roku został ranny i przebywał w szpitalu w Wilnie. Po powrocie na front białoruski, we wrześniu 1920 roku otrzymał awans na podporucznika. Ponownie ranny, przebywał w październiku 1920 roku w szpitalu w Ostrowie Wielkopolskim i w Poznaniu.

Po wyzdrowieniu objął stanowisko adiutanta Komendy Garnizonu 60 PP w Ostrowie Wielkopolskim. W maju 1921 roku awansował na porucznika i pełnił funkcję adiutanta sztabu 60 PP. W kwietniu 1922 roku awansował na kapitana i pełnił funkcję dowódcy kompanii w 60 PP do sierpnia 1927 roku. 11 kwietnia 1923 roku ożenił się w Szamotułach z Anną Sroczyńską. We wrześniu 1927 roku otrzymał przydział do Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 7 w Śremie, gdzie służył do marca 1932 roku jako dowódca kompanii. W kwietniu 1932 roku awansował do stopnia majora i został przeniesiony jako dowódca batalionu do 11 PP stacjonującego w Tarnowskich Górach. W sierpniu 1935 roku został przesunięty na stanowisko kwatermistrza, tj. drugiego zastępcy dowódcy pułku, i pozostał kwatermistrzem 11 PP do wybuchu II wojny światowej. W kampanii wrześniowej w dramatycznych walkach przedarł się ze swoim pułkiem z Tarnowskich Gór pod Tomaszów Lubelski, gdzie wobec przeważającej siły wroga nastąpiła kapitulacja. Od 20 września 1939 do 31 stycznia 1945 roku znajdował się w niemieckiej niewoli. Początkowo przebywał w niemieckim obozie jenieckim w Brunszwiku (Oflag XI-B Braunscheig), a od października 1939 roku (kwietnia 1940?) w Woldenbergu (Oflag II-C Woldenberg). Wrócił do Tarnowskich Gór i zatrudniał się jako cywilny pracownik umysłowy. We wrześniu 1945 roku podjął pracę w Sztabie Zaopatrzenia Zagłębia Dąbrowskiego, a po likwidacji Sztabu w 1948 roku, zatrudnił się w Zrzeszeniu Spółdzielni Inżynierii Budownictwa. Spółdzielnia została zlikwidowana w 1949 roku i dalej podejmował pracę ze zmiennym szczęściem w różnych miejscach, pracując jako kierownik narzędziowni czy starszy referent. Na początku lat 60. pracował na pół etatu w Centralnym Składzie Opału i Materiałów Budowlanych. Nie wystąpił z wnioskiem o nadanie mu Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego. Jak mówił, nie zamierzał "o nic prosić komunistów". Zmarł 2 grudnia 1964 roku w Tarnowskich Górach. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Książu.

ODZNACZENIA:
Srebrny Krzyż Orderu Virtuti Militari V klasy za wojnę polsko-bolszewicką w 1920 roku
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921
Srebrny Krzyż Zasługi
Medal Niepodległości - MP 167/1932
Srebrny Krzyż Orderu Virtuti Militari V klasy za wojnę obronną 1939

Sygnatura: OS-00185
Fot. Zasoby własne | Autor: WIR

Jeśli możesz uzupełnić opis tego obiektu, napisz do nas: wir.ksiazwlkp[@]gmail.com. Użyj sygnatury obiektu (dwie linie wyżej).

Obiekty powiązane.